İran, ABD'nin İslam Cumhuriyeti'ne yönelik yeni yaptırımlarını sert bir dille kınadı. Bu adım, nükleer müzakerelerin bir başka turundan sadece günler önce geldi ve Tahran tarafından "ekonomik terörizm" olarak nitelendirildi. Peki, bu gerginliğin ardında yatan sebepler neler ve nükleer anlaşma tehlikede mi?
ABD'nin Yaptırım Hamlesi ve İran'ın Tepkisi
ABD, İran dışında faaliyet gösteren ve İran petrolünün satışına karışan beş şirkete yaptırım uyguladığını duyurdu. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, bu kararın gerekçesini şu sözlerle açıkladı: "İran, istikrarsızlaştırıcı faaliyetlerini finanse etmek ve terör faaliyetleri ile vekil güçlerine destek sağlamak amacıyla petrol ve petrokimya gelirleri elde etmeye çalıştığı sürece, ABD hem İran’a hem de yaptırımları delmeye çalışan tüm ortaklarına karşı adımlar atacaktır." Bu açıklama, Tahran'da büyük bir öfkeye yol açtı.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bagai, yaptırımların ABD’nin “gelişmekte olan ülkeler arasındaki dostane ve yasal ilişkileri ekonomik terörizm yoluyla bozma çabasının bir parçası” olduğunu belirtti. Bagai, söz konusu yaptırımların, “Amerikan karar vericilerin çelişkili yaklaşımının ve diplomasiyi ilerletme konusunda iyi niyetli ve ciddi olmadıklarının açık bir göstergesi” olduğunu ifade etti. Bu sert açıklamalar, iki ülke arasındaki gerilimin tırmanabileceği sinyalini veriyor.
Nükleer Müzakereler Tehlikede mi?
Bu yaptırım kararı, cumartesi günü Roma’da yapılması planlanan İran-ABD arasındaki dördüncü tur nükleer müzakereler öncesinde geldi. Tahran, bu görüşmelerde nükleer programına sınırlamalar getirme karşılığında yaptırımların hafifletilmesini talep ediyor. Ancak ABD'nin yeni yaptırımları, müzakerelerin seyrini olumsuz etkileyebilir. Müzakerelerin başarısızlıkla sonuçlanması durumunda, bölgede yeni bir gerilim dalgası yaşanması olası.
ABD Başkanı Donald Trump, ilk döneminde 2015’te İran ile dünya güçleri arasında imzalanan nükleer anlaşmadan ABD’yi tek taraflı olarak çekmiş ve ağır yaptırımları yeniden uygulamaya koymuştu. Bu adımın ardından İran da anlaşmadaki taahhütlerini geri çekmeye başlamıştı. Bu durum, nükleer anlaşmanın geleceği hakkında ciddi endişeler yaratıyor.
İran'ın nükleer programı ve ABD'nin yaptırımları, uzun süredir devam eden bir sorun yumağı. Bu son gelişmeler, bölgedeki istikrarı daha da tehlikeye atabilir. Tarafların diplomasiye geri dönmesi ve yapıcı bir diyalog kurması, bölgenin geleceği açısından hayati önem taşıyor.
