BM'den ABD'ye UCM Yaptırımı Eleştirisi! Guterres Endişeli
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, ABD'nin Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) yargıçlarına yönelik yaptırım kararına sert tepki gösterdi. "ABD ve İsrail'e karşı işlenen suçlar" gerekçesiyle alınan bu kararın, uluslararası adaletin temel direği olan UCM'nin bağımsızlığına zarar verebileceği belirtildi. Guterres, yargı bağımsızlığının önemini vurgulayarak, UCM'nin çalışmalarına saygı duyulması gerektiğini ifade etti. Peki, bu yaptırım kararı ne anlama geliyor ve BM bu duruma neden bu kadar tepkili?
UCM Yargıçlarına Yaptırım: Neler Oluyor?
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio'nun 6 Haziran'da yaptığı açıklamaya göre, ABD ve İsrail'in egemenliğini ihlal ettikleri iddiasıyla 4 UCM yargıcı yaptırım listesine alındı. Bu karar, UCM'nin Kasım 2024'te İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Gazze'de savaş suçu ve insanlığa karşı suç işledikleri gerekçesiyle tutuklama kararı çıkarmasının ardından geldi. Bu durum, uluslararası hukuk ve diplomasi arenasında büyük bir krize yol açtı.
BM Genel Sekreter Sözcü Yardımcısı Farhan Haq, günlük basın toplantısında konuya ilişkin soruları yanıtladı. Haq, "Genel sekreter (Guterres),UCM'nin dört yargıcına ABD tarafından yürütme emri uyarınca yaptırım uygulanması konusunda ciddi endişe duyduğunu ifade ediyor," dedi. BM ve UCM'nin "farklı yetkilere sahip ayrı kurumlar" olduğunu belirten Haq, "BM, UCM'yi uluslararası ceza adaletinin temel direği olarak görüyor. Genel Sekreter, (UCM'nin) çalışmalarına saygı duyuyor ve yargı bağımsızlığı temel ilkesinin önemini vurguluyor," değerlendirmesinde bulundu.
BM'nin Tepkisi ve İki Devletli Çözüm Vurgusu
BM'nin UCM'ye verdiği destek, uluslararası hukukun üstünlüğüne olan bağlılığının bir göstergesi olarak değerlendiriliyor. Guterres'in bu konudaki endişeleri, yargı bağımsızlığının korunmasının ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor. Ayrıca, BM'nin İsrail-Filistin meselesine ilişkin iki devletli çözüm konusundaki ısrarı da dikkat çekiyor.
BM Genel Sekreter Sözcü Yardımcısı Haq, ABD'nin, İsrail-Filistin meselesine ilişkin iki devletli çözüm konulu BM konferansına katılmama çağrısında bulunduğu iddialarını değerlendirdi. Haq, "Sistemin (BM'nin) tüm üye devletlerinin kendi çıkarlarına göre kendi kararlarını vereceklerine inanıyorum. Ancak bu toplantıya geniş bir katılımın olmasını bekliyoruz," ifadelerini kullanırken, ayrıca Genel Sekreter Guterres'in geçen hafta iki devletli çözümün yaşatılmasının önemini "tam olarak açıkladığını" kaydetti.
İki devletli çözüm, İsrail ve Filistin'in barış içinde yan yana yaşamalarını öngören bir yaklaşım. BM, bu çözümün bölgedeki kalıcı barışın sağlanması için tek yol olduğunu savunuyor. Ancak, ABD'nin UCM'ye yönelik yaptırımları ve iki devletli çözüm konusundaki çekinceleri, bu hedefe ulaşmayı zorlaştırıyor.
UCM Nedir ve Neden Önemlidir?
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM),soykırım, savaş suçları, insanlığa karşı suçlar ve saldırı suçları gibi en ciddi uluslararası suçları yargılamak üzere kurulmuş daimi bir mahkemedir. 2002 yılında Roma Statüsü ile kurulan UCM, uluslararası toplumun vicdanını temsil eder ve suçluların cezasız kalmaması için önemli bir rol oynar.
UCM'nin yargı yetkisi, üye devletlerin vatandaşları tarafından işlenen suçları veya üye devletlerin topraklarında işlenen suçları kapsar. Ancak, bazı ülkeler UCM'nin yargı yetkisini tanımamaktadır. Bu durum, mahkemenin etkinliğini sınırlayabilir ve uluslararası adaletin sağlanmasını zorlaştırabilir.
- UCM, uluslararası hukukun üstünlüğünü korur.
- Savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar gibi en ciddi suçları yargılar.
- Mağdurların adalete erişimini sağlar.
- Uluslararası toplumun vicdanını temsil eder.
ABD'nin UCM yargıçlarına yönelik yaptırımları, mahkemenin bağımsızlığına ve uluslararası adaletin sağlanmasına yönelik bir tehdit olarak değerlendiriliyor. Bu durum, uluslararası toplumda geniş yankı uyandırmış ve birçok ülke tarafından eleştirilmiştir.
Sonuç olarak, BM Genel Sekreteri Guterres'in ABD'nin UCM yargıçlarına yönelik yaptırımlarından duyduğu endişe, uluslararası hukukun ve yargı bağımsızlığının korunmasının ne kadar önemli olduğunu bir kez daha vurguluyor. UCM'nin çalışmaları, uluslararası adaletin sağlanması ve suçluların cezasız kalmaması için hayati öneme sahip. Bu nedenle, uluslararası toplumun UCM'ye destek vermesi ve yargı bağımsızlığının korunması için çaba göstermesi gerekiyor. Aksi takdirde, uluslararası hukuk sistemi zayıflayacak ve suçluların cezasız kalması riski artacaktır.
