TBMM Başkanvekili Sırrı Süreyya Önder'in aort yırtılması teşhisiyle hastaneye kaldırılması, bu ciddi sağlık sorununu yeniden gündeme getirdi. Peki, aort yırtılması neden olur? Belirtileri nelerdir? İşte Türkiye'nin önde gelen kalp uzmanlarının bu sorulara verdiği yanıtlar...
Aort Yırtılması (Aort Diseksiyonu) Nedir?
Aort yırtığı, tıbbi adıyla aort diseksiyonu, kalpten çıkan en büyük damar olan aortun iç tabakasının yırtılmasıyla oluşan, hayati tehlike içeren bir durumdur. Liv Hospital Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Özkan, bu durumu şöyle açıklıyor:
Ani göğüs veya sırt ağrısı, nefes darlığı ve bayılma hissi, diseksiyonun en önemli belirtileri olurken, bu şikayetlerle zaman kaybetmeden sağlık kuruluşuna başvurulmalı. Tedavi gecikirse diseksiyon ilerleyerek damarın tamamen yırtılmasına (aort rüptürü) ve büyük iç kanamaya yol açar. Bu durum çoğu zaman hastaneye ulaşamadan ölüme neden olabilir.
Yırtılma sonucu kan, damar duvarının katmanları arasına sızarak bu katmanları birbirinden ayırır. Bu durum, kanın normal akışını bozabilir, organlara yeterli kan gitmesini engelleyebilir ve hatta aortun tamamen yırtılmasına yol açarak iç kanamaya ve ani ölüme neden olabilir.
Aort Yırtılmasının Nedenleri ve Risk Faktörleri
Aort yırtılmasının en büyük risk faktörünün yüksek tansiyon olduğunu belirten Prof. Dr. Ahmet Özkan, hipertansiyon hastalarının düzenli takibi ve tedavisinin hayati önem taşıdığını vurguluyor. Diğer risk faktörleri ise şöyle sıralanıyor:
- Genetik bağ dokusu hastalıkları (örneğin Marfan sendromu)
- Sigara kullanımı
- Damar sertliği
- Yaşlanma
- Trafik kazası, yüksekten düşme gibi dış etkenler
Medicana Zincirlikuyu Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Bölümü'nden Prof. Dr. Murat Uğur, hastalığın göğüste aniden gelişen yırtıcı tarzda bir ağrı ile kendini belli ettiğini belirtiyor. Bu ağrı boyun, sırt ve karına yayılabildiği gibi bilinç kaybı, görme bozuklukları, felç, böbrek yetmezliği gibi ciddi komplikasyonlara da yol açabilir.
Aort Yırtılmasına Karşı Alınabilecek Önlemler
Medipol Acıbadem Bölge Hastanesi’nden Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Cengiz Köksal, özellikle 40 yaş sonrası, yüksek tansiyon veya aort kapak sorunu olan bireylerin yılda bir tomografi çektirmesini öneriyor. Erken teşhisin hayat kurtarıcı olduğunu vurgulayan Köksal, genetik faktörlere ve doğuştan gelen kalp kapağı bozukluklarının zamanla damarın genişlemesine ve yırtılma riskinin artmasına yol açtığını belirtiyor.
Uzmanlar, ailede damar hastalığı öyküsü olan gençlerin de erken tanı ve düzenli kardiyolojik takip konusunda bilinçli olması gerektiğine dikkat çekiyor. Sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, sigarayı bırakmak ve düzenli egzersiz yapmak da aort sağlığını korumak için önemli adımlar arasında yer alıyor.
Aort yırtılması, sinsi bir şekilde ilerleyebilen ve ani ölümlere yol açabilen ciddi bir sağlık sorunudur. Erken teşhis ve doğru tedavi yöntemleriyle bu risk azaltılabilir. Bu nedenle, özellikle risk faktörlerine sahip olan bireylerin düzenli olarak kardiyolojik kontrollerini yaptırmaları ve uzmanların önerilerine uymaları büyük önem taşıyor.
